Ποιες αλλαγές φέρνει το νέο χωροταξικό για τον τουρισμό

Της Μαριάννας Τζάννε

Αέρα στα πανιά του real estate δίνει το νέο Χωροταξικό του τουρισμού, επιτρέποντας για πρώτη φορά τουριστικά χωριά και σύνθετα τουριστικά καταλύματα σε κάθε σπιθαμή γης, ακόμη και σε ακατοίκητα νησιά. Ο νέος σχεδιασμός των τουριστικών επενδύσεων που εμπνέεται από το αναπτυξιακό πρότυπο της χώρας βάζει στον χάρτη της κρουαζιέρας την Πύλο, όπου βρίσκεται το πολυτελές resort του κ. Αχιλλέα Κωνσταντακόπουλου, αφήνει στο υπουργείο Τουρισμού να καθορίσει τους όρους δόμησης σε Ρόδο και Κέρκυρα και κατηγοριοποιεί τα νησιά με έναν τρόπο που επιδέχεται πολλές βελτιώσεις, καθώς απουσιάζουν ουσιώδη κριτήρια.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στα αναπτυγμένα και αναπτυσσόμενα τουριστικά νησιά μπήκαν μετά τις τελευταίες αλλαγές δύο σφήνες: η Κίμωλος και η Ανάφη, χωρίς αιτιολόγηση, ενώ νησιά όπως η Φολέγανδρος, η Μήλος και η Τήνος μετακινήθηκαν στην κατηγορία των νησιών με προβλήματα ανάπτυξης.


Ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος κ. Σταύρος Καλαφάτης έχει υποστηρίξει ότι με το νέο χωροταξικό, το οποίο αναθεωρείται ύστερα από 4,5 χρόνια (το προηγούμενο είχε θεσμοθετηθεί από τον κ. Γιώργο Σουφλιά), δίνεται έμφαση στον ποιοτικό τουρισμό, περιορίζεται η διάσπαρτη δόμηση τουριστικών εγκαταστάσεων, η οποία πλέον κατευθύνεται σε οργανωμένους υποδοχείς, και εγκαταλείπεται το μοντέλο του μαζικού και χαμηλής απόδοσης τουρισμού, με στόχο την προσέλκυση των επενδυτών. Είναι σαφές άλλωστε ότι η επικείμενη υπουργική απόφαση για τη στρατηγική που θα ακολουθηθεί στον τουρισμό κουμπώνει με τον νέο νόμο που ψήφισε το περασμένο καλοκαίρι το υπουργείο Τουρισμού, καθορίζοντας τη φυσιογνωμία αλλά και τους όρους για τις μεγάλης κλίμακας επενδύσεις.

Τι περιλαμβάνει η κατηγοριοποίηση του χώρου - Οι όροι δόμησης

Με βάση το σχέδιο του ΥΠΕΚΑ και τις αλλαγές που έχουν ενσωματωθεί μετά τη δημόσια διαβούλευση, ο νησιωτικός χώρος εξακολουθεί να χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες. Στην πρώτη κατηγορία το μίγμα των νησιών έχει αλλάξει και περιλαμβάνει 38 από 47 αναπτυγμένα νησιά (Αίγινα, Ανάφη, Ανδρος, Αντίπαρος, Ζάκυνθος, Θάσος, Θήρα, Ιθάκη, Ικαρία, Κάλυμνος, Κάρπαθος, Κάσος, Κέρκυρα, Κεφαλονιά, Κίμωλος, Κύθηρα, Κως, Λέρος, Λευκάδα, Λέσβος, Λήμνος, Μύκονος, Νάξος, Πάρος, Πάτμος, Πόρος, Ρόδος, Σάμος, Σέριφος, Σίφνος, Σκιάθος, Σκόπελος, Σκύρος, Σπέτσες, Σύμη, Σύρος, Υδρα, Χίος). Πρόκειται για νησιωτικούς προορισμούς που εμφανίζουν μεγάλη εξάρτηση από τον τουρισμό με σημαντικές πιέσεις και στο φυσικό περιβάλλον. Η αρτιότητα σε αυτά τα νησιά θα ακολουθήσει την πολιτική των αναπτυγμένων περιοχών που προσδιορίζεται στα 20 στρέμματα.

Η σύνθεση της δεύτερης ομάδας μεταβλήθηκε λόγω των αλλαγών που έγιναν στην παραπάνω κατηγορία, περιλαμβάνοντας νησιά με σχετικά μικρή γεωγραφική έκταση, σοβαρά προβλήματα ανάπτυξης και μείωση πληθυσμού. Στην ομάδα αυτή μεταφέρθηκαν οι Αλόννησος, Αστυπάλαια, Αμοργός, Ιος, Κέα, Μήλος, Σαμοθράκη, Τήνος, Φολέγανδρος, Κύθνος, Τήλος, μαζί με νησιά όπως Νίσυρος, Λειψοί κ.ά. Για τις περιοχές αυτές του νησιωτικού χώρου παρέχονται κίνητρα για τον εκσυχγρονισμό υφιστάμενων τουριστικών μονάδων 3, 4, 5 αστέρων ή επέκταση αυτών με ειδικές τουριστικές υποδομές. Επιπλέον, δίνεται η δυνατότητα για μετατροπή παραδοσιακών ή διατηρητέων κτιρίων σε ξενοδοχεία τουλάχιστον 3 αστέρων.

Η μέγιστη δυναμικότητα κλινών προσδιορίζεται στις 100 με πυκνότητα 8, 9, 10 κλίνες ανά στρέμμα για ξενοδοχεία 3 έως 5 αστέρων. Η αρτιότητα στις εκτός σχεδίου περιοχές προτείνεται να είναι 15 στρέμματα. Στην τρίτη κατηγορία εντάσσονται για πρώτη φορά οι βραχονησίδες και νησιά με έκταση μικρότερη των 300 στρεμμάτων (ήταν 500 στρέμματα), καθώς και ακατοίκητα νησιά με μηδενικό πληθυσμό. Προϋπόθεση για τη χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχέων και σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων είναι η έκταση των ακατοίκητων νησιών να υπερβαίνει τα 300 στρέμματα, να υπάρχει απόσταση μεγαλύτερη των 10 ναυτικών μιλίων από τη θάλασσα και συμβατότητα με υφιστάμενα ειδικά καθεστώτα (αρχαιολογία, μνημεία, δάση κ.ά.).

Τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα και οι οργανωμένοι υποδοχείς επεκτείνονται στις ορεινές περιοχές με υψόμετρο πάνω από 800 μέτρα (από 600 μέτρα που ήταν), πεδινές και ημιορεινές περιοχές της ηπειρωτικής χώρας μαζί με την Κρήτη και την Εύβοια καθώς και στις προστατευόμενες περιοχές, ενώ προβλέπεται η δυνατότητα αξιοποίησης εγκαταλελειμμένων ορεινών οικισμών για τη μετατροπή κτιρίων σε καταλύματα ή και μεγαλύτερου μεγέθους τουριστικές επενδύσεις με αύξηση της δόμησης κατά 20%. Στις εναλλακτικές μορφές τουρισμού προτείνεται, μεταξύ άλλων, ο τουρισμός κρουαζιέρας, με καινούρια προσθήκη την περιοχή της Πύλου. Παραμένουν στον σχεδιασμό ο φαληρικός όρμος, ο Πειραιάς αλλά και το λιμάνι του Λαυρίου για την Αττική.

Διαφοροποίηση υπάρχει στις αρτιότητες και τους όρους δόμησης μεταξύ αναπτυγμένων και αναπτυσσόμενων περιοχών της χώρας, αλλά και των περιοχών εναλλακτικού τουρισμού. Για τις αναπτυγμένες περιοχές, ο περιορισμός της κατασκευής νέων καταλυμάτων είναι στις κατηγορίες 4 και 5 αστέρων ενώ για τις αναπτυσσόμενες 3, 4 και 5 αστέρων. Η απαιτούμενη επιφάνεια γηπέδου ορίζεται στα 20 στρέμματα για τις αναπτυγμένες με πυκνότητα 8 και 9 κλινών ανά στρέμμα, ενώ στις αναπτυσσόμενες τα 10 στρέμματα με μέγιστη πυκνότητα 8, 9 και 10 κλίνες. Σε περιοχές ειδικού εναλλακτικού τουρισμού η αρτιότητα καθορίζεται σε 15 στρέμματα για μονάδες 3, 4 και 5 αστέρων και με πυκνότητα 8, 9 και 10 κλίνες.

Οξύτατες αντιδράσεις για τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα στα νησιά

Τρεις συνεδριάσεις έχουν πραγματοποιηθεί από τις αρχές Οκτωβρίου στο Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξίας προκειμένου να γίνει διάλογος με επιστημονικούς και κοινωνικούς φορείς για να πάρει το σχέδιο την τελική του μορφή και να γίνει υπουργική απόφαση. Η τελευταία συνεδρίαση εκτός απροόπτου είναι προγραμματισμένη στις 2 Δεκεμβρίου, αλλά η ατμόσφαιρα μεταξύ των 19 μελών του συμβουλίου που έχει γνωμοδοτικό χαρακτήρα είναι ήδη φορτισμένη. Το σχέδιο του ΥΠΕΚΑ έχει δεχτεί οξύτατη κριτική στον τρόπο με τον οποίο κατηγοριοποιεί τον νησιωτικό χώρο και επιβάλλει τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα και τους οργανωμένους υποδοχείς τουριστικών υποδομών (ΠΟΤΑ, ΠΕΡΠΟ, ΕΣΧΑΔΑ κ.ά.) κυρίως στα μικρά νησιά.

«Εντάσσονται σε ίδιες κατηγορίες περιοχές με απολύτως διαφορετικά χαρακτηριστικά και ιδιαιτερότητες, όπως τα αναπτυγμένα με τα αναπτυσσόμενα νησιά, τα μικρά νησιά με τα νησιά που παρουσιάζουν προβλήματα ανάπτυξης, οι βραχονησίδες με τα ακατοίκητα νησιά, οι πεδινές με τις ημιορεινές περιοχές και οι προστατευόμενοι με τους εγκαταλελειμμένους οικισμούς», αναφέρει στις παρατηρήσεις της η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού.

Οι ενστάσεις

Οι ενστάσεις που διατυπώνονται για τα νησιά έχουν εκδηλωθεί με τις θέσεις που έχουν δημοσιοποιήσει από το περασμένο καλοκαίρι οι δημοτικοί άρχοντες 28 νησιών της χώρας, αντιδρώντας έντονα στο νέο τουριστικό «φρούτο» που επιβάλλουν τα σύγχρονα μοντέλα τουρισμού και η μνημονιακή ανάπτυξη.

Σύμφωνα με τον περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου κ. Γιάννη Μαχαιρίδη, ο οποίος συμμετέχει ως μέλος στο Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξίας που γνωμοδοτεί για το Χωροταξικό, είναι ανάγκη να προσδιοριστούν επακριβώς οι ομάδες νησιών με ομοιογενή χαρακτηριστικά και τάσεις ανάπτυξης. Να δημιουργηθούν δηλαδή κάποιες κατηγορίες προκειμένου να μην παρατηρείται το φαινόμενο π.χ. τα Κουφονήσια να αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο με τη Μύκονο ή τη Ρόδο.

Οπως αναφέρει, στις αναπτυγμένες τουριστικά περιοχές (Ρόδος, Κως, Σαντορίνη, Μύκονος, Πάρος) θα μπορούσε να προσδιοριστεί με σαφή τρόπο η ίδρυση νέων μονάδων σε σχέση με τον βαθμό κορεσμού. «Στις περιοχές αυτές είναι ασύμβατη η δημιουργία camping καθώς και η δημιουργία σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων.

Το όριο αρτιότητας για εκτός σχεδίου περιοχές δεν μπορεί να είναι το ίδιο π.χ. στη Μύκονο και στη Ρόδο, καθότι ο κλήρος είναι τελείως διαφορετικός και η φυσιογνωμία του κάθε χώρου διαφορετική. Το όριο αυτό θα μπορούσε να ποικίλλει από 20 έως 10 στρέμματα ανάλογα με το νησί». Δίχως αιτιολογία θεωρεί ότι καταργείται το κατώτατο όριο των 90 τετραγωνικών χιλιομέτρων (ήταν 70 τετραγωνικά χλμ. στο αρχικό σχέδιο) για την ανάπτυξη σύνθετων τουριστικών υποδομών στα νησιά η WWF Hellas, χωρίς, όπως σημειώνει, να υπάρχει κάποια αντίστοιχη στοιχειώδης πρόνοια.

Η περιβαλλοντική οργάνωση υπογραμμίζει ότι στην ομάδα ΙΙΙ, στην οποία το ΥΠΕΚΑ βάζει στον τουριστικό χάρτη προς αξιοποίηση τις βραχονησίδες και τα ακατοίκητα νησιά της χώρας, συγκαταλέγονται από τη γεωγραφική ανάλυση που επιχειρείται 150 νησίδες τις οποίες χαρακτηρίζει «οικολογικά θησαυροφυλάκια» επειδή φιλοξενούν εκατοντάδες ενδημικά είδη.



Πηγή:  | newmoney.gr